Świerzbiączka guzkowa (gnilec skórny) to przewlekła, zakaźna choroba skóry, wywoływana przez pasożytnicze roztocza, które wnikają w naskórek, powodując stan zapalny i charakterystyczne zmiany skórne. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat jej przebiegu, przyczyn, metod leczenia, profilaktyki i zaleceń.

Przebieg choroby

Świerzbiączka guzkowa charakteryzuje się następującymi cechami:

1. Początek choroby – Objawy mogą pojawić się w ciągu 2-6 tygodni po kontakcie z osobą zakażoną, choć w niektórych przypadkach może to trwać dłużej.
2. Rozwój objawów – Zaczyna się od intensywnego świądu skóry, który nasila się w nocy. Następnie mogą pojawić się guzki, grudki, pęcherze, a także zaczerwienienie skóry.
3. Lokalizacja zmian skórnych – Świerzbiączka guzkowa najczęściej obejmuje okolice genitaliów, brzucha, pośladków, a także wewnętrzną stronę ud i rąk.
4. Powikłania – W wyniku intensywnego drapania mogą pojawić się infekcje bakteryjne, co prowadzi do dodatkowych problemów skórnych, takich jak ropnie czy czyraki.
5. Przewlekłość – W niektórych przypadkach choroba może przejść w postać przewlekłą, szczególnie jeśli nie jest odpowiednio leczona. Czasami zmiany skórne mogą utrzymywać się przez miesiące, a nawet lata.

Przyczyny

Świerzbiączka guzkowa jest wywoływana przez pasożytnicze roztocza z rodziny Sarcoptidae, w tym głównie Sarcoptes scabiei. Roztocza te wnikają w naskórek, gdzie składają jaja, a następnie ich larwy rozwijają się w formy dorosłe. Zakażenie jest łatwe do przenoszenia przez:

• Bezpośredni kontakt skórny – najczęściej w wyniku kontaktów seksualnych.
• Kontakt z zakażoną odzieżą – np. bielizną, ręcznikami.
• Zakażenie w zbiorowiskach – np. w domach opieki, szpitalach, więzieniach, szkołach, gdzie istnieje bliski kontakt z innymi osobami.

Metody leczenia

Leczenie świerzbiączki guzkowej polega głównie na eliminacji roztoczy i łagodzeniu objawów choroby. Najczęściej stosowane metody to:

1. Leki przeciwpasożytnicze – Są to środki, które eliminują roztocza:
   • Permetryna (krem lub maść) – stosuje się na całą skórę, zwykle na noc, przez kilka dni.
   • Ivermektina (tabletki lub maść) – stosowana doustnie, zwłaszcza w przypadkach opornych na inne leczenie.
   • Benzylobenzosan (maść lub płyn) – alternatywna opcja w leczeniu.
   • Lindan (maść) – rzadziej stosowany z powodu ryzyka działań niepożądanych.
2. Leczenie wspomagające – Związane jest z łagodzeniem objawów:
   • Kremy i maści steroidowe (np. hydrokortyzon) do łagodzenia stanu zapalnego i świądu.
   • Antybiotyki – stosowane w przypadku wtórnych infekcji bakteryjnych wynikających z drapania.
   • Preparaty przeciwhistaminowe – mogą pomóc w zmniejszeniu świądu.
3. Leczenie skojarzone – W przypadkach bardziej opornych na leczenie stosuje się terapię łączoną, np. permetrynę w połączeniu z ivermektiną.
4. Zalecenia dotyczące higieny – Aby uniknąć ponownego zakażenia, zaleca się regularne zmienianie odzieży i pościeli, pranie ich w wysokiej temperaturze (60°C lub wyższej), aby zabić roztocza i ich jaja.

Profilaktyka

Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się świerzbiączki guzkowej, stosuje się następujące środki zapobiegawcze:

1. Unikanie kontaktu z osobami zakażonymi – W przypadku osób, które miały kontakt z osobami zakażonymi, zaleca się szybkie rozpoczęcie leczenia profilaktycznego, nawet jeśli objawy się nie pojawiły.
2. Regularne pranie odzieży i pościeli – Zakażone ubrania i pościel powinny być prane w gorącej wodzie (min. 60°C) i suszone w wysokiej temperaturze, aby zabić roztocza.
3. Unikanie wspólnego korzystania z odzieży, ręczników czy pościeli – Osoby zarażone powinny unikać kontaktu z innymi, dopóki nie przejdą leczenia.
4. Kwarantanna – Osoby zakażone powinny być izolowane do czasu zakończenia leczenia, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.
5. Zwiększona uwaga w zbiorowiskach – Miejsca o wysokiej częstotliwości kontaktu między ludźmi (np. domy opieki, szpitale) powinny stosować środki zapobiegawcze, takie jak regularne kontrole skórne, aby szybko wykryć przypadki świerzbiączki guzkowej.

Zalecenia

1. Szybkie rozpoczęcie leczenia – Im wcześniej rozpoczęte leczenie, tym większe szanse na szybkie wyleczenie i uniknięcie powikłań.
2. Podjęcie leczenia u wszystkich osób z bliskiego kontaktu – Osoby, które miały bliski kontakt z zakażoną osobą, również powinny zostać poddane leczeniu, nawet jeśli nie mają objawów.
3. Utrzymanie higieny osobistej – Regularne mycie ciała i zmiana odzieży i pościeli jest kluczowe dla zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby.
4. W przypadku objawów przewlekłych – Jeżeli objawy utrzymują się mimo leczenia, należy skonsultować się z dermatologiem, który może zalecić dalsze badania lub inne metody terapeutyczne.

Świerzbiączka guzkowa, mimo że jest chorobą zakaźną i uciążliwą, w większości przypadków jest całkowicie wyleczalna, jeśli leczenie jest odpowiednio dobrane i wdrożone na czas. Jednak w przypadku opóźnienia w terapii lub braku odpowiedniego leczenia może przejść w postać przewlekłą.

Serdecznie zapraszamy na konsultacje do naszych dermatologów – Klinika Zdybski prowadzi aktualnie badania kliniczne nad nowymi lekami stosowanymi w leczeniu tego schorzenia umożliwiające bezpłatną terapię!